таркалу

таркалу
неперех.
1) распада́ться/распа́сться, разруша́ться/разру́шиться || распада́ние, распа́д, разруше́ние (строений, построек и т. п.)

сал таркалу — разруше́ние, разва́л плота́

2) разлага́ться/разложи́ться, расщепля́ться || разложе́ние, распа́д (вещества)

таркалу реакциясе — реа́кция разложе́ния

3) см. таралу; расходи́ться/разойти́сь, разбреда́ться/разбрести́сь || разбреда́ние; разбежа́ться || разбе́жка
4) беспоря́дочно разбреда́ться/разбрести́сь, идти́ в ра́зные сто́роны (о группе)
5) распада́ться/распа́сться || распада́ние (семьи, дома)

безнең өч дус төркеме дә таркалды — распа́лась и на́ша гру́ппа из трои́х друзе́й

6) разва́ливаться/развали́ться, распада́ться/распа́сться || разва́л, распаде́ние, распа́д (государства, общественного строя, организации)

ил таркалу — разва́л страны́

хөкүмәт таркалды — прави́тельство распа́лось

7) расстра́иваться/расстро́иться (о проводимом мероприятии); пойти́ пра́хом

киңәшле туй таркалмас — (посл.) сва́дьба с до́брым согла́сием не расстро́ится

эшләр таркалды — дела́ расстро́ились (пошли́ пра́хом)

8) мат. разлага́ться/разложи́ться на мно́жители

20 саны 5 һәм 4 яисә 10 һәм 2 тапкырлаучыларына таркала — число́ 20 разлага́ется на мно́жители 5 и 4 и́ли 10 и 2

9) разлага́ться/разложи́ться || разложе́ние (моральное или умственное)

Татарско-русский словарь, 56000 слов, 7400 фразеологических выражений. - Институт языка, литературы и искусства им. Г. Ибрагимова. 2007.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Полезное


Смотреть что такое "таркалу" в других словарях:

  • таркалу — (ТАРКАТУ) (ТАРКАЛЫШ) – 1. Төзелеш тәртибен, төзеклеген, бөтенлеген югалту (аерым өлешләрдән, кисәкләрдән төзелгән әйберләр тур.). Тәртипсез рәвештә таралу (кешеләр һ. б. җан ияләре тур.) 2. Таралу, таралышу 3. Гадирәк төзелешле состав өлешләргә… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • черү — 1. Микроорганизмнар йогынтысында җимерелү таркалу (органик матдәләр тур.) 2. күч. Авыр, газаплы шартларда яшәү, эшләү; җәфа чигеп һәлак булу төрмәдә черү 3. күч. Эчтән таркалу; мораль яктан таркалу, түбән төшү …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • трам-тырагай — рәв. 1. Төрле урынга таралу, сибелү, таркалу, китү 2. күч. Таркалу, юка чыгу, бозылу (эш тур.) …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • аву — 1. Үсеп утырган яки вертикаль торган нәрсә егылу, горизонталь хәлгә килү 2. Төз, туры торган хәлдән бер якка кыегаю, янтаю. Ян якка әйләнеп төшү арба аву 3. сөйл. Кинәт егылу. Бик арып, ял итәргә, йокларга яту 4. күч. Икенче берәүнең карашын… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • ачышу — ӘЧҮ, ӘЧЕШҮ – 1. Органик матдәләрнең ачы тәм керү, бозылудан торган таркалу процессы сөт ачу 2. Махсус ачыткы яки чүпрә салудан әйбернең ачы хәлгә килүе камыр ачу IV. АЧУ – КАРЫН (ТАМАК) АЧУ – Ачыгу …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • ашау — 1. Ашамлык, азык кабул итү. Азык, ашамлык итеп файдалану ит ашамау – тунны көя ашаган. Аппетиты яхшы булу ашаган кеше нык була 2. күч. Тешләү чебен ашый 3. Химик реакциягә кереп һ. б. ш. рәвештә таркалу, эрү, ашалу тур. 3. күч. Ашау эчү… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • әчешү — АЧУ, АЧЫШУ – Органик матдәләрнең әче тәм керү, бозылудан гыйбарәт таркалу процессы. махс. Әчетке яки чүпрә салудан әче хәлгә килү. Тире, йонның июе, черүе …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • әчү — АЧУ, АЧЫШУ – Органик матдәләрнең әче тәм керү, бозылудан гыйбарәт таркалу процессы. махс. Әчетке яки чүпрә салудан әче хәлгә килү. Тире, йонның июе, черүе …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • бәлҗерәү — 1. Нык җебүдән үтә йомшакланып яки җәелеп таралып китү 2. Гәүдәне тота, буыннарны эшләтә алмас дәрәҗәдә хәлсезләнү; мәлҗерәү. Ямьсез булып җәелү, чалышаю (авыз, ирен). Үтә булдыксызлану, рухи таркалу …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • бозылу — 1. Яраксыз хәлгә килү, начарлану 2. Ватылу, җимерелү 3. Юкка чыгу, бетү тынычлык б. 4. Үтәлмәү, дөрес булмаган якка үзгәрү (закон, кагыйдә һ. б. тур.). Нәр. б. формасы, эчтәлеге, рәвеше үзгәрү 5. Йөзгә ачу, ризасызлык һ. б. ш. билгеләр чыгару тур …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • ватылу — 1. Кисәкләргә ваклану, таркалу, сыну, җимерелү (каты әйберләр тур.) 2. Җимерелү, кыйратылу 3. Эшкә яраксыз хәлгә килү 4. күч. Саулык какшау. Бик нык ару талу 5. Бик нык йончу, нервлар какшау …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»